Αντίο, Μαρία…

Με αληθινή συντριβή και πόνο ψυχής, μάθαμε τον απρόσμενο θάνατο της αγαπημένης ξαδέρφης και θείας, της Μαρίας Πρωτονοταρίου, μιας γυναίκας άξιας και ακούραστης, που ήταν πάντα εκεί για όλους όσους είχαν ανάγκη από βοήθεια, παρηγοριά ή συμβουλή.
Η Κική είναι απαρηγόρητη για την απώλεια της αγαπημένης ξαδέρφης και φίλης που την στήριζε πάντα, και ακόμα περισσότερο μετά το θάνατο του Μίμη.

Θερμά συλλυπητήρια και ευχές για κουράγιο μέσα από την καρδιά μας, στα παιδιά της Νεκτάριο και Μάρθα και την εγγονούλα της, που της έδινε τόση χαρά. Κι ένα ποίημα της Κικής, κατευόδιο και μικρή παρηγοριά για την απώλεια…

***

Τα χέρια της Μάνας σας

δεν θα μείνουν ακίνητα

ούτε κάτω απ το χώμα…

Μα θα βρούνε τον τρόπο

να φυτρώσουνε

για  να βλαστήσουν

και να κάνουν λουλούδια!

***

Πάμπλο Νερούδα (12 Ιουλίου 1904 – 23 Σεπτεμβρίου 1973)

IV  ΟΙ ΕΛΕΥΘΕΡΩΤΕΣ

 

 Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο

της καταιγίδας, το δέντρο του λαού.

Απ’ τη γη ανεβαίνουν οι ήρωές του

όπως τα φύλλα απ΄ το χυμό,

κι ο άνεμος θρίβει τα φυλλώματα

της βουερής ανρωποθάλασσας

ώσπου πέφτει στη γη ξανά.

***

Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο

που τράφηκε με γυμνούς νεκρούς,

νεκρούς μαστιγωμένους και πληγωμένους,

νεκρούς με απίθανη όψη,

παλουκωμένους σε κοντάρια,

κομματιασμένους στην πυρά,

αποκεφαλισμένους με τσεκούρια,

πετσοκομμένους απ΄ τα τέσσερα άλογα,

σταυρωμένους μες στην εκκλησιά.

 ***

Κι έρχεται το δέντρο, το δέντρο

που ΄ναι οι ρίζες του ζωντανές,

πήρε μαρτυρικό νίτρο,

φύγαν οι ρίζες του αίμα,

ρούφηξε δάκρυα απ΄ το χώμα:

τ΄ ανέβασε με τα κλαδιά του,

τα μοίρασε μες στην αρχιτεκτονική του.

Γίναν αόρατα λουλούδια, άλλοτε λουλούδια θαμμένα

κι άλλοτε τα πέταλά τους

φώτισαν σαν πλανήτες.

***

Κι ο άνθρωπος μάζεψε απ΄ τους κλώνους

τα δεμένα μπουμπουκάκια,

χέρι χέρι τα παρέδωσε,

σα ρόδια ή μαγνόλιες,

κι εκείνα ευθύς τη γη ανοίξαν,

κι έφτασαν ψηλά ως τα αστέρια.

***

Αυτό είναι το δέντρο των ελεύτερων.

Το δέντρο γη, το δέντρο σύννεφο,

το δέντρο ψωμί, το δέντρο ακόντιο,

το δέντρο γροθιά, το δέντρο φωτιά.

Το πνίγουν τα φουρτουνιασμένα νερά

του νύχτιου καιρού μας,

μα στο κατάρτι ζυγίζεται

της εξουσίας ο τροχός.

 ***

Άλλοτε και πάλι ξαναπέφτουν

τα κλαδιά σπασμένα απ΄ την οργή

και μια στάχτη απειλητική

σκεπάζει το αρχαίο μεγαλείο του:

έτσι πέρασε μες από άλλους καιρούς,

έτσι ξέφυγε το άγχος το θανατερό,

ώσπου ένα χέρι μυστικό,

κάποια μπράτσα αναρίθμητα,

ο λαός, φύλαξε τα κομμάτια,

έκρυψε αναλλοίωτους κορμούς,

και τα χείλη τους ήταν τα φύλλα

του πελώριου μοιρασμένου δέντρου

που διασπάρθηκε σ΄ όλες τις μεριές,

που ταξίδεψε μ΄ όλες του τις ρίζες.

Αυτό είναι το δέντρο, το δέντρο

του λαού, όλων των λαών

της λευτεριάς του αγώνα.

***

‘Ελα ως τη χαίτη του,

άγγιξε τις ξανανιωμένες αχτίδες,

βύθισε το χέρι στα εργαστήρια

όπου ο παλλόμενος καρπός του

το φως του διαδίδει καθημερινά.

Σήκωσε τη γη τούτη στα χέρια σου,

μέθεξε σε τούτη τη λαμπρότητα,

πάρε το ψωμί σου και το μήλο σου,

την καρδιά σου και το άτι σου,

και στήσε φρούριο στο σύνορο,

στη μεθόριο της φυλλωσιάς του.

***

Υπερασπίσου τα χείλη κάθε στεφανής του,

μοιράσου τις εχθρικές του νύχτες,

αγρύπνα για το τόξο της αυγής,

ανάσανε τ΄ αστερωμένα ύψη

στηρίζοντας το δέντρο, το δέντρο

που μεστώνει καταμεσίς στη γη. 

***

Και δύο ακόμα, με την σπουδαία Δανάη Στρατηγοπούλου, το πρώτο από την εκπομπή του Φρέντυ Γερμανού «Το πορτρέτο της Πέμπτης» (1976). Κάποτε υπήρχε κι αυτή η τηλεόραση…

Το δεύτερο, από το δίσκο «Danai canta a Neruda», «Η Δανάη τραγουδάει Νερούδα» του 1969, που επανακυκλοφόρησε το 2010 σε cd.

Διαβάστε ακόμα:

http://lanuestrapasion.blogspot.gr/2013/02/pablo-neruda.html
http://poetryfoundationworld.blogspot.gr/2009/12/blog-post_12.html
http://bookstand.gr/2013/04/09/
http://www.palmografos.com/permalink/11828.html
http://www.americalatina.com.gr/articulos.php?lang=gr&box=2&pos=12&id=193
http://vlahopoulou.blogspot.com/2010/02/danai-canta-neruda.html#ixzz2Yr0vd11M
http://lykeio6o.blogspot.gr/2009/04/blog-post_12.html

Αζίζ Νεσίν (20/12/1915 – 6/7/1995)

Ένα ποίημα του μεγάλου Τούρκου λογοτέχνη και αγωνιστή, σε απαγγελία της Μαριέτας Ριάλδη.

–

Σώπα, μη μιλάς , είναι ντροπή, κόψ’ τη φωνή σου, σώπασε,
Κι επιτέλους αν ο λόγος είναι αργυρός, η σιωπή είναι χρυσός.
Τα πρώτα λόγια, οι πρώτες λέξεις που άκουσα από παιδί,
έκλαιγα, γέλαγα, έπαιζα, μου λέγαν “Σώπα”!
Στο σχολείο μου ‘κρύψαν την αλήθεια τη μισή,
και μου λέγαν : Εσένα τι σε νοιάζει ; Σώπα!
Με φιλούσε το πρώτο αγόρι που ερωτεύτηκα και μου λέγε:
“Κοίτα μην πεις τίποτα και “Σώπα!”
Κόψε τη φωνή σου και μη μιλάς, σώπαινε.
Και αυτό βάστηξε μέχρι τα είκοσι μου χρόνια.

Ο λόγος του μεγάλου , η σιωπή του μικρού.

Έβλεπα αίματα στο πεζοδρόμιο,
“Τι σε νοιάζει;”, μου λέγαν,
“θα βρεις το μπελά σου, Τσιμουδιά, Σώπα”.
Αργότερα φώναζαν οι προϊστάμενοι
“Μη χώνεις τη μύτη σου παντού,
κάνε πως δεν καταλαβαίνεις και Σώπα”.
Παντρεύτηκα κι έκανα παιδιά και τα ‘μαθα να σωπαίνουν.
ο άντρας μου ήταν τίμιος κι εργατικός και ήξερε να σωπαίνει.
Είχε μάνα συνετή , που του ‘λέγε “Σώπα”.

Σε χρόνια δίσεκτα οι γείτονες με συμβούλευαν :
“Μην ανακατεύεσαι, πες πως δεν είδες τίποτα και Σώπα”.
Μπορεί να μην είχαμε με δαύτους γνωριμία ζηλευτή, μας ένωνε, όμως, το “Σώπα”.

“Σώπα” ο ένας, “Σώπα” ο άλλος, “Σώπα” οι επάνω, “Σώπα” οι κάτω,
“Σώπα” όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.
Σώπα οι δρόμοι οι κάθετοι και οι δρόμοι οι παράλληλοι.
Κατάπιαμε τη γλώσσα μας. Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε.

Φτιάξαμε το σύλλογο του “Σώπα” και μαζευτήκαμε πολλοί,
μία πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!
Πετύχαμε πολλά και φτάσαμε ψηλά, μας δώσανε και παράσημα,
Κι όλα πολύ εύκολα , μόνο με το “Σώπα”. Μεγάλη τέχνη αυτή το “Σώπα”.
Μάθε το στα παιδιά σου, στη γυναίκα σου και στην πεθερά σου
κι αν νιώθεις την ανάγκη να μιλήσεις ξερίζωσε τη γλώσσα σου και κάν’ την να σωπάσει.
Κόψ’ την σύρριζα. Πέταχτη στα σκυλιά.
Το μόνο άχρηστο όργανο από τη στιγμή που δεν το μεταχειρίζεσαι σωστά.

Δεν θα έχεις έτσι εφιάλτες , τύψεις κι αμφιβολίες.
Δε θα ντρέπεσαι τα παιδιά σου και θα γλιτώσεις από το βραχνά να μιλάς,
χωρίς να μιλάς, να λες “έχετε δίκιο, είμαι μ’ εσάς”.

Αχ! Πόσο θα ‘θελα να μιλήσω ο κερατάς.
και δεν θα μιλάς , θα γίνεις φαφλατάς , θα σαλιαρίζεις αντί να μιλάς .
Κόψε τη γλώσσα σου, κόψ’ την αμέσως.
Δεν έχεις περιθώρια. Γίνε μουγκός.
Αφού δε θα μιλήσεις , καλύτερα να το τολμήσεις.

Κόψε τη γλώσσα σου. Για να είσαι τουλάχιστον σωστός.

Στα σχέδια και στα όνειρά μου, ανάμεσα σε λυγμούς και σε παροξυσμούς κρατώ τη γλώσσα μου, γιατί νομίζω πως θα’ ρθει η στιγμή που δεν θα αντέξω
και θα ξεσπάσω και δε θα φοβηθώ και θα ελπίζω
και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω με ένα φθόγγο ,
με έναν ψίθυρο , με ένα τραύλισμα , με μια κραυγή που θα μου λέει:

ΜΙΛΑ!….

***

Διαβάστε ακόμα: Αζίζ Νεσίν: Πάθος για την ελευθερία, από τη Λέσχη της Ανυπότακτης θεωρίας.